انسان برای انجام هر کاری نیاز به انگیزه درونی یا بیرونی و انگیزه مادی یا معنوی دارد و منشأ انگیزه های درونی نیازهای زیستی یا نیازهای معنوی و متعالی است. چرا ما هر روز خوردن صبحانه و نهار و شام را تکرار می کنیم و هیچگاه نمی گوئیم من از خوردن نهار خسته شدم بلکه با فرا رسیدن وقت نهار احساس می کنیم یک عامل درونی ما را به طرف غذا سوق می دهد و اگر چند ساعتی به تأخیر بیفتد اوقات مان تلخ می شود و ممکن است پرخاشگری هم بکنیم. علت این امر نیازهای زیستی و فیزیولوژیکی است یعنی وقتی مواد غذایی، آب و ... در بدن کم می شود عضلات معده شروع به انقباض و فعالیت می کنند به گونه ای که ما را متوجه کنند که بدن نیاز به مواد غذایی دارد و این نیاز تبدیل به یک میل و یک حالت روانی می شود در نتیجه ما با علاقه و ولع سر سفره غذا می رویم و هر روز نیز این کار را تکرار می کنیم و هیچگاه نیز دلسرد و دلزده نمی شویم. به موازات این نیازهای مادی بعد غیرمادی وجود ما نیز برای ادامه حیات و بقاء نیاز به غذا دارد و باید غذای متناسب با آن تأمین شود خداوند که آفریدگار جسم و جان ماست همه نیازهای ما را تأمین کرده است و جالب اینجاست که ما به ازاء این نیازها چیزهایی است که با طبع ما بسیار سازگار است. خداوند جهان مادی را با انواع و اقسام مواد غذایی رنگارنگ و مطبوع خلق کرده است تا نیازهای مادی ما تأمین شود آموزه های دینی از جمله نماز، روزه و سایر عبادات برای ما به عنوان غذا مقرر فرموده و در قالب دین و از طریق وحی به پیامبران نازل کرده است. اگر ما انسان ها به این حقیقت پی ببریم که برای ادامه حیات معنوی روح ما نیازمند به غذاهای معنوی می باشد و با این غذای معنوی است که انسان از نگرانی و اضطراب رهایی یافته و آرامش می گیرد در اینصورت با علاقه و اشتیاق فراوان به استقبال نماز خواهیم رفت.
در خصوص علت بی علاقه گی به نماز نیز دلایل متعددی در این مساله دخیل است از جمله :
أ‌- عدم شناخت و توجه کافی نسبت به معبود
ب‌- آسیب پذیری مقطع نوجوانی و جوانی است.این مقطع سنّی، مقطع حساس و بحرانی برای جوانان و نوجوانان است، مسایل و بحران های بلوغ از یک طرف، شکّ و تردیدهای مذهبی از طرف دیگر، ناپختگی و بی تجربگی و گرایش سریع به الگوهای غیر واقعی که اهل نماز نیستند، زمینه هایی است که در خود فرد وجود دارد و باعث می شود که جوانان و نوجوانان علاقة چندانی به نماز نداشته باشند.
ت‌- عدم درک صحیح از نماز و فلسفه آن به دلیل عدم شناخت از نماز و اهمیت و اسرار نهفته در آن.
پیامبر اکرم ( صل الله علیه و آله ) می فرماید : « لَوْ تَعْلَمُ مَا لَکَ فِی الصَّلَاةِ وَ مَنْ تُنَاجِی مَا انْفَتَلْت» (بحار لأنوار ، ج‏74 ، ص 80 ) ؛ « اگر بدانی نماز چیست و با چه کسی نجوی و گفتگو می کنی خسته نمی شود و نمار ار به اتمام نمی بری »
ث‌- جای گیری حب دنیا و زرق و برق آن در دل آدمی به خاطر اشتغال بیش از حد فکر و تعلق قلب به دنیا و مسائل و مشکلات مادی که زمینه بی علاقگی نسبت به مسائل معنوی از جمله نماز را فراهم می نماید .
پیامبر بزرگ خدا حضرت مسیح می فرماید : « صَاحِبُ الدُّنْیَا لَا یَلْتَذُّ بِالْعِبَادَةِ وَ لَا یَجِدُ حَلَاوَتَهَا مَعَ مَا یَجِدُ مِنْ حُبِّ الْمَال‏ » (بحارالأنوار، ج14، ص309) ؛ « دنیا پرست از عبادت و انس با خدا لذت نی برد در حالیکه حب مال در دل او است »
ج‌- استفاده از غذای حرام و ناپاک.
ح‌- تکرار گناه به حدی که دل سیاه گردد و شوق عبادت گرفته شود.
خ‌- تاثیر پذیری از تبلیغات و تهاجم فرهنگی که موجب می شود انسان با اعمال عبادی احساس تحجر و عقب ماندگى کند .
د‌- محیط و اجتماعی ناسالم و غیر دینی
ذ‌- همنشینی با دوستان فاسد و بی نماز
اما اینکه چه کار باید بکنید باید عرض کنیم که بطور کلی ما وقتى به نماز علاقه مند می شویم که نخواهیم فقط وقت نماز بنده خدا باشیم و در سایر اوقات برده هوا و هوس و دنیا،اگر در اوقات دیگر شبانه روز هم در ارتباط با خدابودیم و در فضاى عبودیت خدا نفس کشیدیم و گام برداشتیم ، با اشتیاق و علاقه نماز خود را اقامه خواهیم نمود . با این حال موارد دیگری نیز در علاقه‏مندى انسان به نماز موثر است که به طور اختصار ذکر می نمائیم :
أ‌- شناخت و توجه کافى نسبت به معبود و این که در نماز با چه کسى سخن مى‏گوییم
ب‌- شناخت نسبت به اسرار و اهمیت نماز که توجه به هرکدام از آنها , به عمل انسان معنا و روح می بخشد و او را به نماز و عبادت علاقه مند می کند
ت‌- دقت در آثار و برکات دنیوی و اخروی نماز
ث‌- حتى‏الامکان نماز را به جماعت یا در مساجد خواندن؛
ج‌- حتى‏الامکان ذهن و قلب را از تعلقات دنیا ونفس بیرون آوردن؛
ح‌- با قاطعیت تمام توجّه خود را به سوى پروردگار معطوف کردن؛
خ‌- مطالعه در نحوه و کیفیت عبادات ائمه(ع)؛
د‌- حضور قلب داشتن در نماز . (مجتبی کلباسی ، یکصد پرسش و پاسخ درباره نماز ، ستاد اقامه نماز ، پائیز 80 ش ، چاپ اول ، ج 1 ، ص 59)
ذ‌- مطالعه سیره و رفتار اولیای الهی و عارفان ، در نماز ؛ که می تواند تاثیر زیادی بر انسان دارد واو را برای برپایی نماز عاشقانه و پر نشاط تشویق می کند .
ر‌- توکل بر خدا واستعانت از خود نماز برای رفع کسالت و بی علاقگی بسیار مفید است همانگونه که خداوند فرموده است « اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ »((2) البقرة : 45) .
ز‌- علاوه بر آن معاشرت و دوستى با انسان‌هاى مقیّد به نماز و در صورت امکان، کم کردن و حتى قطع رابطه با انسان‌هایى که نماز نمى‌خوانند، در اشتیاق انسان به عبادت خدا بسیار مفید و مؤثر است.

امید است که با مطالعه این متن و عملی کردن راهکارهای پیشنهاد شده ، نسبت به نمازهای خود حساس شوید و آنها را به موقع و با حال و شور کافی به جا بیاورید. در صورت حل نشدن مشکل به ما اطلاع دهید تا راهکارهای دیگری را خدمت شما ارائه کنیم.

اللهم اجعلنا من المصلین

اللهم اجعلنا من الذین فی صلاتهم دائمون

اللهم اجعلنا من الذین فی صلاتهم خاشعون